Radyasyon Acil Durumlarının Yönetimi

Acil Durum ve Çevresel İzleme

Radyasyon Acil Durumlarının Yönetimi Hakkında Yönetmelik

Ülkemiz sınırları içerisinde gerçekleşebilecek veya ülkemiz sınırları dışında gerçekleşip ülkemizi etkileyebilecek radyasyon acil durumları için Nükleer Düzenleme Kurumu, ulusal bildirim noktası olarak görev yapmaktadır. Bu kapsamda;

  • Nükleer tesisler,
  • Radyoaktif atık tesisleri,
  • Radyasyon tesisleri,
  • Radyasyon uygulamaları ve radyasyon kaynakları,
  • Düzenleyici kontrol altında olmayan faaliyetler,

ile ilgili acil durumlara ilişkin bildirimler 444 63 56 numaralı telefon aracılığı ile Kurumumuza yapılabilir.

08/03/2022 tarihli ve 31772 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 95 sayılı Nükleer Düzenleme Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ve 29/5/2009 tarihli ve 5902 sayılı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ve konuya ilişkin ikincil düzenlemeler olan;

  • Radyasyon Acil Durumlarının Yönetimi Hakkında Yönetmelik,
  • Afet ve Acil Durum Müdahale Hizmetleri Yönetmeliği,
  • Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik ve Nükleer Tehdit ve Tehlikelere Dair Görev Yönetmeliği,

esas alınmaktadır.

Söz konusu mevzuat temel alınarak ulusal planlama yapısı oluşturulmuş ve yurt içinde veya yurt dışında meydana gelebilecek bir radyasyon acil durumu için ulusal ve yerel seviyede yapılacak planlamanın, gerçekleştirilecek müdahalenin ve uluslararası ilişkilerin yürütülmesinin esaslarını belirleyen Ulusal Radyasyon Acil Durum Planı (URAP) hazırlanarak yürürlüğe girmiştir.

Ulusal mevzuat ve planlama yapısı kapsamında Nükleer Düzenleme Kurumu'nun radyasyon acil durumlarına ilişkin sorumlulukları:

  • Genel kriterleri ve müdahale eylem düzeylerini belirlemek,
  • İlk müdahale ekiplerine bilgi desteği sağlamak,
  • İhbar ve bildirimleri değerlendirmek, radyasyon acil durumundan etkilenen ilin AFAD Merkezine, AFAD Başkanlığına, ilgili bakanlık ve kuruluşlara bilgi vermek,
  • Radyasyon izleme ve uyarı sistemlerini kurmak, radyolojik izleme yapılmasını sağlamak ve verileri değerlendirmek,
  • Uluslararası sözleşmeler ve kurumlarla ilişkiler kapsamında bildirimleri almak, gerekli önlemlerin alınması için bildirim yapmak ve bilgi alışverişini koordine etmek,
  • Saha içi radyasyon acil durumu planlarını ve bunların saha dışı planlar ile uyumunu değerlendirmek,
  • Radyasyon acil durumlarının sınıflandırılması ve raporlanması için gereklilikleri belirlemek,
  • Acil durum çalışanları için izin verilen doz düzeylerini belirlemek,
  • Nükleer tesisler, radyasyon tesisleri ve radyoaktif atık tesislerindeki koşulları değerlendirmek, doz tahminleri yapmak ve karar vericilere tavsiyelerde bulunmaktır.


Nükleer tesisler, radyasyon tesisleri ve radyoaktif atık tesislerindeki koşulları değerlendirmek, doz tahminleri yapmak ve karar vericilere tavsiyelerde bulunmaktır.

Nükleer Düzenleme Kurumu, radyasyon acil durumlarına ilişkin "radyasyon izleme ve uyarı sistemlerini kurmak ve radyolojik izleme yapılmasını sağlamak" görevi kapsamında Radyasyon İzleme ve Uyarı Sistemi Ağı'nın (RADİSA) işletilmesi ile ilgili görevleri yerine getirmektedir.

Radyasyon acil durumları sırasında doz tahminleri yapmak ve karar vericilere tavsiyelerde bulunmak için "Çevresel Atmosferik Dağılım Modelleme Sistemi - Çevresel Acil Durum Müdahale Sistemi" (ÇADMS) kullanılmaktadır.

Sistem sınırlı alan meteorolojik tahmin yazılımı, uzak mesafe parçacık taşınımı yazılımı, kısa dönem doz hesaplama yazılımı ve sonuçlar için grafik yazılımı olmak üzere başlıca 4 öğeden oluşmaktadır. Yurt içinde veya dışında meydana gelebilecek bir nükleer kaza sonrası ülkemizin hangi bölgelerinin, ne ölçüde ve ne zaman etkileneceğini hesaplayacak olan "Çevresel Atmosferik Dağılım Modelleme Sistemi - Çevresel Acil Durum Müdahale Sistemine" (ÇADMS) alternatif olabilecek karar destek sistemleri ile ilgili çalışmalar sürdürülmektedir.